Korte verhalen

Achthonderdvijftig woorden

Mijn dochter is altijd zo vriendelijk om mijn oprispingen te redigeren. Ze moppert iedere keer weer op mij, omdat mijn teksten te lang zijn. Mensen hebben geen tijd en geen zin om meer dan 850 woorden tot zich te nemen. Merkwaardig eigenlijk; de maatschappij wordt complexer en de gevolgen van onze beslissingen worden groter, maar we zijn minder bereid en in staat om ons gedetailleerd in de zaken te verdiepen. Dat kan de kwaliteit van de besluitvorming niet ten goede komen.

Ik denk dat ik mijn bijdrage ga leveren aan deze problematiek door op te houden met mijn zinloze bijdragen aan het maatschappelijk debat. Ik heb een boek geschreven, de Macht van Tien, dat wel degelijk een zinnige bijdrage zou kunnen leveren. Ik hoop dat er meer mensen bereid zullen zijn dat boek te lezen. Het is misschien geen goed geschreven boek, maar het bevat zeker hele waardevolle gedachten en ideeën over de huidige maatschappij en haar toekomst.

Ik schreef deze column om het boek meer onder de aandacht van mensen te krijgen. Dat lijkt een onbegonnen werk. We gaan daar andere wegen voor bewandelen. Mensen die deze blogs gelezen hebben, kan ik in ieder geval het boek van harte aanbevelen.

de Macht van Tien is te bestellen bij: Freemusketeers.nl

Terug naar de kwaliteit van beslissingen in onze huidige tijd. De grootste bedreiging voor kwalitatief goede beslissingen is gebrek aan draagvlak, veroorzaakt door de dissociatie in de maatschappij. Beslissingen worden genomen door een overheid die zich door centralisatie steeds verder van de burger verwijdert, of door de rijken, de bezitters van fondsen en ondernemingen. Fondsen om de risico’s voor het kapitaal te beperken en ondernemingen die zich steeds meer concentreren. Beide manieren zorgen dat beslissingen steeds meer op basis van geld en op grotere afstand van klant en werknemer worden genomen. Dissociatie. De beslissingen worden genomen met de verkeerde motivatie: het continueren van de macht bij de overheid en het vergroten van het kapitaal bij de vermogenden.

De middenstand danst naar de pijpen van overheid en kapitaal. Daar komt immers hun status en hun welvaart vandaan. Angst voor verlies van positie zal hun mondigheid ten opzichte van de machthebbers altijd moeten inperken. Offers van de enkeling (zoals van een enkele klokkenluider) zijn over het algemeen futiel ten opzichte van het doordenderende geweld; het kortzichtig doordenderend geweld. Langetermijndenken is uiterst moeizaam voor mensen wiens toekomst op de korte termijn wordt bepaald. Ze zijn succesvol, omdat ze weten wat er vandaag speelt en hoe daar vandaag op gereageerd moet worden om er morgen sterker voor te staan.

De middenstand functioneert als manager namens de machthebbers. Daar ontlenen ze bovengenoemde status en welvaart aan. Aangezien de complexiteit van de wereld voortdurend toeneemt, proberen machthebbers de mensheid te uniformeren. Daar hebben ze managers bij nodig, de middenstand. Die wordt niet beloond om de bijdrage aan het maatschappelijk debat, maar om te managen, om uit te voeren wat boven en over hun hoofden is besloten. Dat is verkeerd om.

We managen de verkeerde belangen, de belangen van een enkeling. We zouden moeten managen om een betere wereld te creëren. De belanghebbenden bij een betere wereld zijn de aarde en al haar bewoners; nu en in de toekomst. Die belangen worden niet vertegenwoordigd door de individuen, maar door het collectief. Een collectief waarbinnen de mensen hun diversiteit kunnen koesteren en dat bereid is de daarbij behorende complexiteit te koesteren.

Tegelijkertijd kunnen we de totale omvang van de complexiteit indammen, door de minder zinvolle uitwassen, zoals die van de complexe financiële wereld, in te dammen. Door de steeds grotere concentratie van bedrijven te ontmoedigen, zodat we niets steeds meer in het ‘too large to control, too large to fail’ mechanisme belanden.

We moeten zoeken naar wegen die de dissociatie tussen enkele machthebbers en de bevolking een halt toeroepen. Tussen misschien maar 5% van de mensheid en de 95% die van hen afhankelijk zijn gemaakt. Dat betekent iets voor de besluitvorming. Nu beslist de baas en zijn vazallen voeren uit. Zonder tijd voor verdieping en gedissocieerd van de werkvloer komt het dictaat. Mensen, de managers, worden uniforme uitvoerders en worden niet als specialisten op hun gebied gezien. Dat leidt tot sub-optimalisatie onder verantwoording van de top.

Als we de middenstand sterker in hun schoenen zouden kunnen plaatsen, zodat de mensheid – en dus ook de machthebbers – al haar verzamelde talent beter zou benutten, dan zou de besluitvorming daar wel bij varen. Als de middenstand zou opereren met een mandaat van de bevolking, en niet gedwongen door het dictaat van het kapitaal en als aan de vergelijking ‘geld=macht’ een ander element toegevoegd zou kunnen worden om de dissociatie, die wordt veroorzaakt door de groeiende kloof tussen arm en rijk, een halt toe te roepen, dan kunnen we elementen, zoals duurzaamheid en rechtvaardigheid, introduceren als doelstellingen voor de samenleving.

Door een systeem zoals de Macht van Tien, krijgt de bevolking een veel krachtigere en duidelijkere stem. Die zal zij delegeren aan en die zal beïnvloed worden door de middenstand, die altijd in verbinding zal blijven met de machthebbers. Gezien het draagvlak van die middenstand zullen machthebbers hun geluid niet kunnen verwerpen. Voor betere beslissingen is dat draagvlak cruciaal.