Korte verhalen

Debatteren of Discussiëren

Een tweedeling vergelijkbaar aan die tussen hiërarchie en egalitarisme

Alhoewel de woorden debat en discussie vaak gezien worden als vergelijkbaar in hun betekenis is dat verregaande van waar. Ze zouden bewust gebruikt en herkend moeten worden in hun verscheidenheid.

Debatteren, dat ook wordt beoefend in competitief verband, gaat over winnen of verliezen, een gevecht met woorden en argumenten. Het gaat erom om die argumenten te vinden waarmee je de tegenstander kunt verslaan. De etymologie van het woord gaat terug naar battuere, vechten of worstelen. Het gaat om een hiërarchie, om wie de beste is.

De etymologie van discussiëren openbaart ook de bedoelingen van het woord. Het zijn dis, als in apart, en quatere, wat schudden betekent. Het schudt dingen door elkaar om details te onderzoeken in dialoog, teneinde de waarheid te vinden of iets wat daarbij in de buurt komt.

Deze nuancering heeft gevolgen voor de verhoudingen tussen mensen en de manier waarop een dialoog wordt benaderd. Discussie is alleen mogelijk als mensen het erover eens zijn dat ze gelijkwaardig zijn en als zodanig worden gehoord. Dat is altijd moeilijk in een hiërarchische omgeving. De kwaliteit van een discussie hangt ook altijd af van de bereidheid om te twijfelen. Over een dogmatische waarheid kan niet worden gediscussieerd, omdat degene die in dat dogma gelooft niet bereid zal zijn om te aanvaarden dat het hier uiteindelijk slechts om een geloof gaat. Dat geloof is van groot belang voor deze gelovige, maar gedachten die hun oorsprong in een dergelijk dogma hebben, staan niet open voor discussie, maar worden in een debat verdedigd.

De basishouding in een debat of discussie staan diametraal tegenover elkaar. In een debat probeer je fouten te vinden in een argument, terwijl je in een discussie juist probeert te zoeken naar wat er bedoeld wordt, wat het juiste zou kunnen zijn. Dat kan heel tijdrovend zijn en vraagt om een afweging tussen de beschikbare of de benodigde tijd voor het argument in kwestie. In een debat kun je een tijdslimiet invoeren zoals dat regelmatig in de politiek gebeurt. Bij een discussie maak je gebruik van de tijd die het onderwerp verdient en die beschikbaar is alvorens een besluit genomen moet worden. Als er brand is wil je geen discussie maar actie. Aan geloofszaken, zoals het geloof in het Hiernamaals, kun je een heel leven wijden zonder tot een conclusie te hoeven komen. Die wordt pas na de dood geopenbaard.

Een andere consequentie van een debat, van winnen of verliezen, is dat de uitkomst zwart of wit is; de nuance krijgt geen eerlijke kans. In een discussie werk je toe naar de best mogelijke gedachte; naar de beste manier om een doel te bereiken zoals dat is overeengekomen tussen alle partijen die meedoen in die discussie. In een debat is het doel je gelijk te krijgen.

Debatteren gaat over wat je weet terwijl discussie juist gaat over het ontwikkelen van gedachten. Als je die overweging ziet in relatie tot de hiërarchische en egalitaire tegenstellingen dan maakt dat de verscheidenheid tussen debat en discussie heel relevant in de maatschappelijke discussie. Debat zal meestal gaan over het verdedigen van de gevestigde orde, terwijl discussie de ruimte biedt en noodzakelijk is om betere en duurzamere oplossingen te vinden. Discussie om de mensheid haar plaats te laten vinden binnen de ecologie, de totaliteit van alle leven en de planeet.